w transporcie ułatwionym, zwanym również dyfuzją ułatwioną, materiał przemieszcza się przez błonę plazmową z pomocą białek transmembranowych w dół gradientu stężenia (od wysokiego do niskiego stężenia) bez wydatku energii komórkowej. Jednak substancje, które ulegają ułatwionemu transportowi, w przeciwnym razie nie rozprzestrzeniałyby się łatwo Ani szybko przez błonę osocza., Rozwiązanie do przenoszenia substancji polarnych i innych substancji przez błonę plazmową spoczywa w białkach, które obejmują jej powierzchnię. Transportowany materiał jest najpierw przyłączany do receptorów białkowych lub glikoproteinowych na zewnętrznej powierzchni błony osocza. Pozwala to na usunięcie materiału potrzebnego komórce z płynu pozakomórkowego. Substancje są następnie przekazywane do określonych białek integralnych, które ułatwiają ich przejście, ponieważ tworzą kanały lub pory, które umożliwiają niektórym substancjom przechodzenie przez błonę., Integralne białka biorące udział w ułatwionym transporcie są zbiorczo określane jako białka transportowe i funkcjonują jako kanały dla materiału lub nośniki.
białka integralne biorące udział w ułatwionym transporcie są zbiorczo określane jako białka transportowe i funkcjonują jako kanały dla materiału lub nośniki. W obu przypadkach są białkami transmembranowymi (rozciągają się przez błonę). Kanały są specyficzne dla substancji, która jest transportowana., Białka kanałowe mają domeny hydrofilowe wystawione na działanie płynów wewnątrzkomórkowych i zewnątrzkomórkowych; dodatkowo mają kanał hydrofilowy przez ich rdzeń, który zapewnia uwodniony otwór przez warstwy błonowe (ryc. 1). Przejście przez kanał pozwala związkom polarnym uniknąć niepolarnej centralnej warstwy błony plazmowej, która w przeciwnym razie spowolniłaby lub uniemożliwiłaby ich wejście do komórki. Akwaporyny są białkami kanałowymi, które umożliwiają przepływ wody przez membranę z bardzo dużą szybkością.,
białka nośnikowe
inny rodzaj białka osadzonego w błonie osocza jest białkiem nośnikowym., To trafnie nazwane białko wiąże substancję i w ten sposób wyzwala zmianę jej własnego kształtu, przesuwając związaną cząsteczkę z zewnątrz komórki do jej wnętrza (ryc. 2); w zależności od gradientu materiał może poruszać się w przeciwnym kierunku. Białka nośne są zazwyczaj specyficzne dla jednej substancji. Ta selektywność zwiększa ogólną selektywność błony plazmowej. Dokładny mechanizm zmiany kształtu jest słabo poznany. Białka mogą zmieniać kształt, gdy ich wiązania wodorowe są naruszone, ale może to nie w pełni wyjaśnić ten mechanizm., Każde białko nośnikowe jest specyficzne dla jednej substancji i istnieje skończona liczba tych białek w każdej błonie. Może to powodować problemy w transporcie wystarczającej ilości materiału, aby komórka działała prawidłowo. Gdy wszystkie białka są związane ze swoimi ligandami, są nasycone, a szybkość transportu jest maksymalna. Zwiększenie gradientu koncentracji w tym momencie nie spowoduje zwiększenia tempa transportu.
przykład tego procesu występuje w nerkach., Glukoza, woda, sole, jony i aminokwasy potrzebne przez organizm są filtrowane w jednej części nerek. Ten filtrat, który zawiera glukozę, jest następnie ponownie wchłaniany w innej części nerki. Ponieważ istnieje tylko skończona liczba białek nośnikowych dla glukozy, jeśli jest więcej glukozy niż białka mogą obsłużyć, nadmiar nie jest transportowany i jest wydalany z organizmu w moczu. U osoby z cukrzycą jest to opisane jako ” rozlewanie glukozy do moczu.,”Inna grupa białek nośnikowych, zwanych białkami transportującymi glukozę lub GLUTs, bierze udział w transporcie glukozy i innych cukrów heksozowych przez błony osocza w organizmie.
białka kanałowe i nośne transportują materiał w różnym tempie. Białka kanałowe transportują się znacznie szybciej niż białka nośne. Białka kanałowe ułatwiają dyfuzję w tempie kilkudziesięciu milionów cząsteczek na sekundę, podczas gdy białka nośne pracują w tempie tysiąca do miliona cząsteczek na sekundę.